Thăm Bảo tàng Škoda. Hào quang của lịch sử xe hơi Séc

Mladá Boleslav – thị trấn nhỏ yên bình cách thủ đô chỉ hơn một giờ di chuyển. Không khí trong lành và nhịp sống chậm rãi dọc theo những cánh đồng xanh và những ngôi làng bình dị, khiến thời gian nơi đây như vẫn giữ nguyên những huyền thoại từ xa xưa. Thị trấn yên bình này vốn đã là “trái tim công nghiệp” của Cộng hòa Séc. Nơi đây bạn sẽ không thể bỏ qua tòa nhà kính hiện đại mang dòng chữ Škoda Muzeum. Và ngay sân trước tòa nhà là bức tượng 2 người đàn ông thanh nhã - Laurin & Klement – ông tổ của hãng xe hơi Skoda hôm nay.

Tòa nhà bảo tàng nằm ngay trên đất xưởng nhà máy cũ – nơi thương hiệu Laurin & Klement ra đời từ năm 1895, tiền thân của hãng xe Škoda Auto ngày nay. Bước vào trong, cảm giác như vừa mở cánh cửa ngược thời gian: từ những chiếc xe đạp và mô tô đầu tiên, đến các mẫu xe cổ kính lộng lẫy từng thống trị đường phố Trung Âu và cả những chiếc xe hiện đại đang chạy ngoài phố.

Không gian trưng bày sáng sủa, rộng rãi, kết hợp giữa kiến trúc cổ và hiện đại. Ba khu chính của bảo tàng là Tradition, Evolution và Precision, cũng là 3 “chương” trong cuốn sách kể về hành trình 130 năm của Škoda.

• Tradition – Hơi thở của thời gian, nơi bạn bắt gặp từ những chiếc xe đạp đen bóng, xe máy cổ hay chiếc xe hơi mui trần Laurin & Klement óng vàng, đến cả mẫu Škoda Felicia mui trần màu đỏ tươi từng làm say lòng cả châu Âu thập niên 1960.

Khu vực đầu tiên đưa bạn trở về buổi bình minh của ngành xe hơi Séc. Ở đây, mọi thứ đều nhuốm màu cổ điển: ánh sáng vàng nhẹ, những tấm ảnh đen trắng và mùi kim loại pha lẫn hương gỗ cũ.

Bạn sẽ bắt gặp những chiếc xe Laurin & Klement Voiturette A – chiếc xe đầu tiên do hai người sáng lập Václav Laurin và Václav Klement chế tạo năm 1905. Gần đó là những mẫu xe từ thập niên 1920–1930 như Škoda 860, Škoda 935.. một biểu tượng xa hoa của thời kỳ trước chiến tranh, với thân xe đồ sộ và nội thất gỗ óc chó tinh xảo.

Nhưng ấn tượng nhất là chiếc Škoda Popular Monte Carlo 1936 – chiếc xe thể thao huyền thoại từng tham gia cuộc đua Monte Carlo Rally. Ngay bên cạnh là Felicia Cabriolet màu đỏ rực rỡ, biểu tượng của thập niên 60, vừa thanh lịch vừa phóng khoáng. Chiếc xe đua này đã khiến thế giới tốc độ hồi ấy phải kinh ngạc, nó đã giành vô số cúp vô địch trong những chặng đua Rally khắc nghiệt nhất châu Âu. Mỗi chiếc xe ở đây như một “nhân chứng lịch sử”, mang theo câu chuyện về thời đại mà nó ra đời – những năm tháng chiến tranh, tái thiết, rồi đổi mới.

• Evolution – Bước chuyển mình trong thiết kế và kỹ thuật, với các mẫu xe từ thời Liên Xô đến giai đoạn hội nhập châu Âu.

Nếu khu Tradition là nơi của ký ức, thì Evolution lại là sân khấu của chuyển mình. Ở đây, bạn thấy rõ cách mà Škoda đã thích nghi, sáng tạo và trưởng thành qua từng giai đoạn công nghiệp hóa. Đặc biệt xe thời này của hãng mang đậm màu sắc công nghiệp trong khối anh em “Xã hội chủ nghĩa”. Khu này trưng bày các mẫu xe qua từng thập kỷ, từ thời kỳ sau Thế chiến II đến thời hiện đại. Các mô hình như Škoda 1000 MB (1964) – chiếc xe sản xuất hàng loạt đầu tiên với động cơ đặt phía sau, đánh dấu bước ngoặt trong kỹ thuật chế tạo xe tại Đông Âu.

Bên cạnh đó là Škoda Favorit – biểu tượng của cuối thập niên 80, chiếc xe đầu tiên do Škoda thiết kế hoàn toàn bằng công nghệ CAD (thiết kế máy tính). Bạn cũng có thể thấy các nguyên mẫu concept car hiện đại – những bản thiết kế “tương lai” chưa bao giờ được sản xuất, nhưng cho thấy tham vọng của hãng, vượt lên trên các nước Anh Em.

Không chỉ có xe, khu Evolution còn giới thiệu bản vẽ, mô hình thu nhỏ, ảnh quảng cáo cổ, cùng các đoạn phim tư liệu cho phép bạn nhìn thấy cách mà một chiếc xe được hình thành – từ ý tưởng, phác thảo, đến dây chuyền sản xuất thực tế. Tất cả cho thấy người Séc vẫn có gì đó đậm “chất” kỹ thuật hơn hẳn các nước Đông Âu.

• Precision – Khi kỹ thuật trở thành nghệ thuật, nơi phô diễn công nghệ hiện đại với mô hình động cơ, video sản xuất xe và các màn hình tương tác sống động.

Bước từng bước cho tới khu cuối cùng, bạn như đang rời khỏi quá khứ để bước vào trái tim công nghệ của thế kỷ 21. Precision là nơi trình bày quy trình sản xuất xe hiện đại của Škoda – tỉ mỉ, chính xác và đầy cảm hứng. Ở đây có những màn hình tương tác mô phỏng cách hoạt động của động cơ, khung gầm và hệ thống an toàn. Bạn có thể tự “chế tạo” một chiếc xe ảo bằng cách chọn màu, kiểu thân xe, và xem quá trình lắp ráp được tái hiện trực quan trên màn hình lớn.

Thú vị còn ở phía sau hậu trường

Nằm khuất sau là khu xưởng phục chế (Restoration Workshop). Qua lớp kính trong, bạn có thể nhìn thấy các kỹ sư đang tỉ mỉ “hồi sinh” những chiếc xe cổ – từng chi tiết kim loại, lớp sơn, đường viền… tất cả đều được phục dựng bằng tay, như một tác phẩm nghệ thuật. Tiếng máy mài nhẹ, mùi dầu nhớt và ánh sáng phản chiếu trên kim loại – tất cả tạo nên cảm giác chân thực đến kỳ lạ.

Lên trên tầng thượng của tòa nhà, là một căn phòng đóng kín. Nhưng khi cánh cửa mở ra bạn sẽ kinh ngạc bởi nguyên đàn xe đua như sẵn sàng trên vạch xuất phát. 

Đây là những chiếc xe đua thật, đã từng thi đấu và chỉ có 1 phiên bản duy nhất. Cũng trong gian phòng này là các mẫu xe ý tưởng độc nhất.

Gian phòng này cũng là niềm tự hào của Skoda trong thế giới tốc độ và đua xe, họ từng là những vị Vua trên đường đua suốt những thập niên trước.

Nhâm nhi tách espresso thơm nức và ngắm nhìn những chiếc xe cổ trong ánh nắng chiều, nhạc jazz nhẹ nhàng và dãy xe cổ bên ngoài cửa kính khiến thời gian như ngừng lại. Cảm giác vừa lắng đọng, vừa tự hào về tinh thần sáng tạo của người Séc – từ hai người thợ đam mê xe đạp đến thương hiệu toàn cầu hôm nay.

Bảo tàng Škoda không chỉ dành cho người mê xe. Đó là nơi kể câu chuyện về sự kiên trì, sáng tạo và niềm tự hào của người Séc – từ một xưởng nhỏ với hai người thợ cơ khí đến thương hiệu xe nổi tiếng toàn cầu. Một ngày ở đây khiến tôi hiểu rằng: đằng sau mỗi chiếc xe, luôn là cả một hành trình dài đầy đam mê kỹ thuật của con người và thời gian.